Federale ambtenaren: de meeste ziekteafwezigheden zijn het gevolg van stress. Een cultuuromslag is nodig.
Federale ambtenaren melden zich minder vaak ziek, maar als ze afwezig zijn, blijven ze langer thuis. Dat zien we vooral bij oudere medewerkers. ‘De meeste ziekteafwezigheid is het gevolg van stress. We namen al maatregelen om de balans tussen werk en privé beter te krijgen, maar er is ook een cultuuromslag nodig op de werkvloer,’ klinkt het bij Petra De Sutter. De cijfers komen uit het nieuwe jaarrapport van Medex.
De federale ambtenaren zijn minder vaak ziek. ‘In 2021 waren er minder zieke medewerkers dan andere jaren. ‘Het percentage federale medewerkers dat zich geen enkele keer ziek meldde, stijgt van 32,8 procent in 2019 naar 40 procent in 2021,’ klinkt het bij De Sutter.
‘Het is moeilijk om exact te zeggen waarom er nu minder ambtenaren ziek worden. Wel stel ik die dalende trend vast in het jaar waarin we ons hebben ingezet op het recht om los te komen van het werk (deconnectierecht), waarin telewerk ingeburgerd raakte en waarin we sterk gesensibiliseerd hebben rond mentaal welzijn op het werk. Belangrijke maatregelen die we namen om de balans tussen werk en privé in evenwicht te houden,’ licht ze toe.
Aanzet cultuuromslag
‘Ondanks het feit dat minder ambtenaren ziek worden, zien we wel dat hun afwezigheid langer duurt. Vorig jaar telde een afwezigheid gemiddeld 10,3 dagen terwijl dat in 2017 nog maar 7,4 dagen waren. Bij de federale overheid stijgt ook het aantal afwezigheden van langer dan 1 maand,’ weet De Sutter uit het rapport van Medex.
‘Dat is een trend die we ook zien in de privé. Ziekteafwezigheid die ‘stressgerelateerd en psychisch’ is, zoals de officiële oorzaak heet, is de belangrijkste werkgerelateerde ziekte. Die pak je niet alleen aan met een deconnectierecht of telewerk. Er moet een cultuuromslag ingezet worden. Mentaal welzijn bespreekbaar maken door leidinggevenden die er oog voor hebben, is bijvoorbeeld belangrijk. Dat is één van de elementen in de strijd tegen stress waar ik volgend jaar meer op ga inzetten.’
Leeftijd speelt mee
In de ziekteafwezigheid bij federale medewerkers zie je dat vergrijzing ook meespeelt. ‘Net zoals in de private sector zien we dat ook in de federale overheid de afwezigheidsduur en ernst van gezondheidsproblemen toenemen met ouder worden. Medex registreert dat oudere werknemers langer ziek zijn dan hun jongere collega’s. We zien dat de afwezigheid onder jongste ambtenaren vorig jaar rond 3,8 procent schommelt, dat afwezigheidspercentage loopt op tot een kleine 10 procent bij de 60-plussers (p 33). De gemiddelde afwezigheid bij de jongste ambtenaren (tot 24 jaar) duurt 7 dagen. Met de leeftijd stijgt die gemiddelde afwezigheidsduur tot 23 dagen bij 60+’ers’.
Stressgerelateerde en de locomotorische aandoeningen- het bewegingsapparaat zeg maar- hebben de grootste impact op de ziekteafwezigheid van de federale ambtenaren. ‘Deze diagnoses waren samen goed voor meer dan de helft van de totale afwezigheidsduur. Ruim zes procent van de afwezigheidsduur had te maken met kanker,’ klinkt het.
Tot slot vergelijkt De Sutter de ziekteafwezigheid bij de federale overheid met dat van de privésector. ‘Van alle werkdagen bij de federale overheid werd 6,60 procent verzuimd terwijl dat in de privésector -naargelang de bron- 7,46 procent ( Securex) of 6,13 procent (SD Worx) is. Hierbij moet wel gezegd worden dat SD Worx de afwezigheden van langer dan een jaar niet meetelt. Dat geeft dus een vertekend beeld.’
